Kültür Harcamaları 2024’te Yüzde 83,3 Arttı

Türkiye’de kültür harcamaları, 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 83,3 artarak 408 milyar 339 milyon 432 bin liraya ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı kültür ekonomisi ve kültürel istihdam verilerini paylaştı. Buna göre, kültür harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 0,9 olarak gerçekleşti.

Toplam kültür harcamalarının yaklaşık yarısı, yani yüzde 49,1’i genel devlet harcamalarından oluştu. Genel devletin kültür harcamaları, geçen yıla kıyasla yüzde 76,1 artarak 200 milyar 369 milyon liraya çıktı ve bunun yüzde 67,8’i merkezi bütçeden karşılandı. Devlet harcamalarında en yüksek pay yüzde 17,7 ile kültürel miras alanına ayrıldı.

Hane halklarının kültür harcamaları da yüzde 91,5 artışla 203 milyar 808 milyon liraya yükseldi. Harcamaların dağılımında bilgi işleme ekipmanları yüzde 25, kültürel hizmetler yüzde 24,3 ve kitaplar yüzde 18,1 pay aldı.

Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin katma değeri yüzde 73,9 artışla 188 milyar 547 milyon liraya ulaştı. Katma değerin yüzde 20,7’si medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 13,1’i sinema, video ve televizyon yapımı ile müzik yayımlama faaliyetlerinden, yüzde 11,6’sı ise mimarlık alanındaki girişimlerden geldi.

Kültürel mal ihracatı yüzde 8,1 artışla 9,88 milyar dolara yükselirken, ithalat yüzde 166 artışla 7,34 milyar dolar oldu. Kültürel mal ihracatının toplam ihracattaki payı yüzde 4,2, ithalatın payı ise yüzde 2,3 olarak kayıtlara geçti. En yüksek ihracat ve ithalat alanı ise el sanatları oldu.

Kültürel istihdam 2024’te yüzde 6,5 artışla 957 bin kişi oldu ve toplam istihdam içindeki payı yüzde 2,9 olarak belirlendi. İstihdamın yüzde 52,2’si erkeklerden, yüzde 47,8’i kadınlardan oluştu. Çalışanların eğitim durumuna bakıldığında yüzde 45,4’ü yükseköğretim, yüzde 30,5’i lise altı ve yüzde 24,1’i lise veya meslek okulu mezunu oldu.

Kültürel istihdamın yüzde 79,9’u kültürel mesleklerde, yüzde 20,1’i ise kültürel olmayan mesleklerde çalışıyor. Sektördeki çalışanların yüzde 32,6’sı el sanatları, yüzde 19,2’si mimarlık, planlama ve tasarım, yüzde 8,2’si ise yazar, gazeteci ve dilbilimcilerden oluştu. Kadın istihdam oranının en düşük olduğu alan yüzde 28,2 ile sanat, kültür ve mutfak yardımcı profesyonelleri, en yüksek olduğu alan ise yüzde 77,7 ile dil öğretmenliği oldu.